Η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου (δισκοκήλη )

είναι μία συνηθισμένη πάθηση κυρίως στην

οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και

είναι συχνή αιτία πόνου στα κάτω άκρα. 

   Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα

στους σπονδύλους και ουσιαστικά απορροφούν

 τους κραδασμούς της σπονδυλικής στήλης.

Κάθε δίσκος είναι σκληρός από έξω που

 ονομάζεται ινώδης δακτύλιος  και εσωτερικά

περιέχει ένα μαλακό πυρήνα, που ονομάζεται

πηκτοειδής πυρήνας. Η κήλη του δίσκου

δημιουργείται όταν ο σκληρός δακτύλιος σχιστεί

και ο πυρήνας  από το εσωτερικό του δίσκου

γλιστρήσει μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα και

πιέσει κάποιο νεύρο. Εκτός από την μηχανική

πίεση, ο πηκτοειδής πυρήνας ερεθίζει με

χημικούς τρόπους τα νεύρα, προκαλώντας

φλεγμονή και πόνο.

   Οι περισσότερες κήλες δίσκου προκύπτουν ως αποτέλεσμα απότομου αυξήσεως της ενδοδισκικής πίεσης, λόγω ατυχήματος (άρση βάρους ή στροφή και κάμψη της μέσης) αλλά επίσης μπορεί να δημιουργηθούν σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου ως εκφυλιστική διαδικασία.                                                                                                                                          Οι παράγοντες κινδύνου για μια κήλη δίσκου είναι :

    • Η ηλικία. Όσο μεγαλώνουμε οι δίσκοι μας αλλοιώνονται (κατ΄ αντιστοιχία της αλλοίωσης του δέρματος και της εμφάνισης ρυτίδων).

   • Ο τρόπος ζωής. Η έλλειψη άσκησης, το υπερβολικό βάρος καθώς και κάπνισμα, οδηγούν στην κακή λειτουργία των μεσοσπονδυλίων δίσκων.

   • Η κακή στάση. Η κακή στάση και η επαναλαμβανόμενη άρση βάρους ή οι στροφές της μέσης προκαλούν καταπόνηση στους δίσκους.

 

Συμπτώματα

 

  Τα συμπτώματα της κήλης δίσκου είναι πόνος στη

μέση που ονομάζεται οσφυαλγία ή και πόνος-

αδυναμία  κατά μήκος του ποδιού που ονομάζεται

ισχιαλγία.

   •Οσφυαλγία δηλ οξύς ή χρόνιος πόνος στην μέση,

ο οποίος χειροτερεύει με το βήχα η το φτέρνισμα.

   • Μυϊκός σπασμός στη μέση ή κράμπες στα πόδια.

   • Ισχιαλγία δηλ πόνος ο οποίος ξεκινάει από τον

γλουτό ,το πίσω μέρος του μηρού και κατεβαίνει

μέχρι την γάμπα ή τα δάχτυλα του ποδιού.

   • Αδυναμία του ποδιού ή αδυναμία όλου του κάτω άκρου.

 

Διάγνωση

 

   Η διάγνωση στηρίζεται κυρίως στο ιστορικό του ασθενούς, στην φυσική του εξέταση καθώς και στις διάφορες απεικονιστικές εξετάσεις. H φυσική εξέταση αφορά κυρίως στα νεύρα των κάτω άκρων, δηλαδή ελέγχονται         η κινητικότητα, η αισθητικότητα, αλλά και τα αντανακλαστικά των κάτω άκρων.

  Η μαγνητική τομογραφία, είναι η απεικονιστική μέθοδος εκλογής αν και μερικές φορές μπορεί να είναι χρήσιμη και η αξονική τομογραφία.

 

 

Θεραπεία

 

   Οι περισσότερες περιπτώσεις κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου δεν χρειάζονται χειρουργείο. Ο πόνος που έχει σχέση με την κήλη, συνήθως διαρκεί στους περισσότερους ασθενείς για δύο – τρεις εβδομάδες, όμως σε  περιορισμένο αριθμό ασθενών ο πόνος παρατείνεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, χωρίς δυστυχώς να μπορούμε να αναγνωρίσουμε εκ των προτέρων ποιοι είναι οι ασθενείς που δεν θα ανταποκριθούν  στην συντηρητική αγωγή. 

   Η συντηρητική αγωγή στηρίζεται σε αντιφλεγμονώδη φάρμακα, μυοχαλαρωτικά καθώς και με ναρκωτικά οπιοειδή παυσίπονα για να ελαττωθεί ο οξύς πόνος. 

   Απαγορεύεται να μείνει κανείς στο κρεβάτι. Η κατάκλιση μπορεί να είναι μοιραία από, για παράδειγμα, μια θρόμβωση (πήξιμο) του αίματος στις φλέβες των ποδιών. Γι’ αυτό και σήμερα για αν αποφευχθεί η κατάκλιση δίνονται παυσίπονα και ίσως μια ζώνη οσφύος γιά τις πρώτες 3-4 μέρες. Τα παυσίπονα εφευρέθηκαν για να μην πονάμε, και δεν υπάρχει πόνος που να μην αντιμετωπίζεται με φάρμακα, απλά χρειάζεται να πάρει ο ασθενής περισσότερα ή και ισχυρότερα παυσίπονα. Επίσης, η ζώνη δεν προκαλεί ατροφία των μυών όταν χρησιμοποιείται για πολύ μικρό χρονικό διάστημα  και σαφώς είναι καλύτερο όταν περάσει η κρίση του πόνου να γυμνάσει κανείς τους μυς του σώματος αντί να χρησιμοποιεί τη ζώνη. Δεν χρειάζονται ενέσεις. Οι ενέσεις είναι μόνο για νοσοκομειακή επείγουσα χρήση και στο σπίτι ο ασθενής καλύπτεται με χάπια. Οι ενέσεις πλεονεκτούν μόνο στην ταχύτητα που μπαίνει το φάρμακο στην κυκλοφορία για να φτάσει στην περιοχή που πονάει, πάντα μέσω του αίματος. Τα χάπια πρέπει να απορροφηθούν από το στομάχι για να μπουν στο αίμα, γι’αυτό και τελικά αργεί σχετικά η δράση τους. Η μόνη ουσιαστική διαφορά μεταξύ χαπιού και ένεσης είναι ότι το φάρμακο απορροφάται πλήρως με την ένεση γιατί μπαίνει κατευθείαν μέσα στο σώμα, ενώ στο χάπι κάποιο ποσοστό. Τόσο οι ενέσεις όσο και τα χάπια, δια του αίματος θα φτάσουν στο στομάχι και αν υπάρχει ευαισθησία θα το βλάψουν και τα δύο, άρα με τις ενέσεις δεν προστατεύεται παραπάνω το στομάχι. Αν ο πόνος επιμείνει τότε καλό είναι να καταφύγει κανείς στην φυσικοθεραπεία σαν επιπρόσθετη βοήθεια, και αυτό πρέπει να γίνει την στιγμή του πόνου. Όταν περάσει ο πόνος η φυσικοθεραπεία δεν έχει ιδιαίτερη αξία πέραν της εκπαίδευσης-εκγύμνασης των μυών του κορμού.

​

Η χειρουργική αντιμετώπιση

​

   Αν μετά από ικανοποιητική συντηρητική αγωγή ο ασθενής

εξακολουθεί να έχει σημαντικό πόνο ή αν έχει στοιχεία

προοδευτικής νευρολογικής βλάβης (αδυναμία των μυών του

κάτω άκρου), τότε συνιστούμε την χειρουργική αντιμετώπιση της

κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου.

   Σαφώς ο σκοπός του χειρουργείου είναι να αφαιρέσουμε αυτό

το κομμάτι του δίσκου το οποίο πιέζει το νεύρο για να

απελευθερώσουμε το νεύρο. Το χειρουργείο αυτό ονομάζεται

δισκεκτομή. Η πρακτική σήμερα είναι να γίνει το χειρουργείο αυτό

με μικρές τομές με την χρήση μικροσκοπίου ή μεγενθυτικών  

 φακών (μικροδισκεκτομή). Στα πλαίσια των μικρών τομών, η

εγχείρηση αυτή γίνεται και διαμέσου σωλήνων (ενδοσκοπικά)

διαμέτρου 1,5 έως 2 εκατοστών, οι οποίοι προκαλούν ελάχιστο

έως μηδενικό τραύμα στους μύες. Το αποτέλεσμα είναι ο ασθενής

να επανέρχεται στις δραστηριότητες πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι με

τις κλασικές τομές και να εκμηδενίζεται η απώλεια αίματος,αλλά 

απαιτείται ιδιαίτερη εκπαίδευση του χειρουργού. 

Η σπονδυλοδεσία δεν χρειάζεται αρχικά σε περίπτωση κήλης

δίσκου που προκαλεί ισχιαλγία. Μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις με

συνδυασμένη σοβαρή οσφυαλγία και ισχιαλγία ή άλλα

προβλήματα ενδείκνυται σπονδυλοδεσία. Η αρθροπλαστική δηλ η

αντικατάσταση δίσκου με τεχνητό δίσκου είναι ιδιαίτερα

απαιτητική τεχνική και μέχρι σήμερα δεν έχει αποδείξει ότι έχει

σοβαρό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες μεθόδους.

   Οι περισσότεροι ασθενείς, μετά το χειρουργείο μπορούν να σηκωθούν από το κρεβάτι, η δραστηριότητα αρχίζει να αυξάνεται και τυπικά οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν το ίδιο απόγευμα ή την επόμενη μέρα  να πάνε σπίτι τους. Μετά το χειρουργείο υπάρχει ελάχιστος πόνος στην περιοχή της τομής, ο οποίος ελέγχεται με παυσίπονα. Μέχρις ότου αφαιρεθούν τα ράμματα, τυπικά θα πρέπει οι ασθενείς να ξεκουράζονται, δηλαδή από μια βδομάδα έως 10 μέρες. Η κόπωση από το χειρουργείο καθώς και ο όποιος πόνος γύρω από την περιοχή του τραύματος περιορίζονται σημαντικά περίπου στις 10 μέρες. Θα πρέπει κανείς για τις 6 πρώτες βδομάδες να αποφεύγει σκυψίματα, στροφές και άρση βάρους. Μετά τις 6 βδομάδες επιτρέπεται η ήπια αεροβική άσκηση, όπως διάδρομος και ποδήλατο. Μετά τους 3 μήνες επιτρέπονται αθλήματα που περιλαμβάνουν σωματική επαφή (μπάσκετ κτλ). Η επιστροφή στην δουλειά υπολογίζεται περίπου στις 10 μέρες από το χειρουργείο χωρίς περιορισμούς άλλους εκτός από την άρση βάρους, τις στροφές ή τις κάμψεις της μέσης.