Σπονδυλική στένωση είναι η στένωση του σωλήνα κυρίως στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, και η πίεση του νωτιαίου μυελού ή των οσφυϊκών νεύρων. Οι περισσότερες στενώσεις αρχίζουν και εμφανίζονται από την ηλικία των 50 και άνω ως αποτέλεσμα της εκφύλισης της σπονδυλικής στήλης (με ελάχιστες εξαιρέσεις μερικούς ασθενείς που γεννιούνται με συγγενώς στενό κανάλι). Οι περισσότεροι ασθενείς μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί έως κάτι τους προκαλέσει επιπλέον πίεση των νεύρων όπως μια κήλη δίσκου ή ένας τραυματισμός στην οσφυϊκή μοίρα.

 

Συμπτώματα

 

Τα συμπτώματα της σπονδυλικής στένωσης περιλαμβάνουν : 

• Πόνο ή αδυναμία ή μουδιάσματα ή κάψιμο ή μυρμήγκιασμα στα πόδια κυρίως από τους γλουτούς μέχρι τις γαστροκνημίες, τα οποία χειροτερεύουν με το περπάτημα και την ορθοστασία και βελτιώνονται στην καθιστική θέση

• Οσφυαλγία η οποία κατά κανόνα βελτιώνεται αν σκύψει κανένας μπροστά ή καθίσει ,ενώ επιδεινώνεται με την υπερέκταση του κορμού.

• Πολύ σπάνια και σε σοβαρότερες περιπτώσεις οι ασθενείς μπορεί να έχουν και διαταραχές που αφορούν τις κενώσεις η και την ούρηση.
 

 

Διάγνωση

 

Η διάγνωση είναι συνδυασμός του ιστορικού, το οποίο συνήθως είναι τυπικό ως προς τη δυσκολία του ασθενούς να περπατήσει μεγάλη απόσταση, η οποία διακόπτεται από την ανάγκη να κάτσει (διαλείπουσα χωλότητα) ,σε συνδυασμό με τα ευρήματα από την φυσική εξέταση. Πολλοί ασθενείς κατά την φυσική εξέταση μπορεί να εμφανίζουν αδυναμία κάποιου νεύρου, άρα κάποιας ομάδας μυών από τα κάτω άκρα. Επίσης, μπορεί να εμφανίζουν περιορισμό κινήσεων ή ελάττωση της αισθητικότητας.

Στην κλινική εξέταση πρέπει πάντα να συμπεριλαμβάνεται και ενδελεχής

έλεγχος των ισχίων, που πολύ συχνά μιμούνται περιπτώσεις σπονδυλικής

στένωσης και των αγγείων των κάτω άκρων, γιατί και οι αγγειακές στενώσεις

των κάτω άκρων εκδηλώνονται με διαλείπουσα χωλότητα.
 

 

Απεικονιστικός έλεγχος

 

Οι απλές ακτινογραφίες (δυναμικές ) σε όρθια θέση  δείχνουν την σταθερότητα

της σπονδυλικής στήλης. Η αξονική τομογραφία και κυρίως η μαγνητική

τομογραφία μπορούν να μας δείξουν την έκταση της στένωσης του σπονδυλικού σωλήνα,

καθώς και την πίεση στις διάφορες ρίζες. Στένωση <10 mm θέτει την σχετική

 ένδειξη γιά χειρουργική αποκατάσταση, ενώ στένωση <6mm αποτελεί

απόλυτη ένδειξη γιά χειρουργείο.

 

Θεραπεία

 

Οι περισσότερες των περιπτώσεων της σπονδυλικής στένωσης

μπορούν να αντιμετωπισθούν με παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη.

Σε σπάνιες περιπτώσεις οξέως πόνου, μπορεί κανείς να

χρησιμοποιήσει επισκληρίδιες ενέσεις κορτιζόνης ή κορτιζόνη

από του στόματος . Συνήθως, ο περιορισμός τωνδραστηριοτήτων  

βοηθάει στην ύφεση των συμπτωμάτων.

Πρέπει να αποφεύγεται η παραμονή στο κρεβάτι καθότι αυτό μπορεί

να έχει σαν αποτέλεσμα άλλες επιπλοκές από την παρατεταμένη

κατάκλιση. Η φυσικοθεραπεία στην παρούσα φάση έχει νόημα ,με την βοήθεια που μπορούν να προσφέρουν τα φυσικά μέσα (ζέστη, ρεύματα, διαθερμίες, υπέρηχοι), καθώς και με ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών, φυσικής αντοχής, ελαστικότητας και διατάσεων της σπονδυλικής στήλης. Αν η συντηρητική αγωγή αποτύχει ή αν η στένωση είναι μεγάλη ή αν υπάρχει νευρολογική επιδείνωση, τότε συνιστάται η χειρουργική θεραπεία

Ο σκοπός της χειρουργικής θεραπείας είναι η διεύρυνση του σπονδυλικού σωλήνα και η αποσυμπίεση των νεύρων.

Έτσι το πιο κλασικό χειρουργείο είναι η πεταλεκτομή( laminectomy) κατά την οποία το πέταλο (το οπίσθιο κομμάτι του σπονδυλικού σωλήνα) αφαιρείται. Αν δεν χρειάζεται να αφαιρεθεί όλο το πέταλο μπορεί κανείς να αφαιρέσει ένα τμήμα μόνο αυτού (πεταλοτομή/ laminotomy). Αν υπάρχουν μεγάλες κήλες,

αφαιρούνται και αυτές κατά την διάρκεια του χειρουργείου για τον ίδιο

ακριβώς λόγο, δηλαδή την διεύρυνση του καναλιού. Στα πλαίσια της

αποσυμπίεσης του σωλήνα πρέπει να απελευθερωθούν και τα πλάγια

τρήματα (τρηματεκτομή/ foraminotomy). Η σπονδυλοδεσία έχει αυστηρές

ενδείξεις στην σπονδυλική στένωση. Η πιο βασική ένδειξη είναι η

ταυτόχρονη ύπαρξη σκολίωσης πάνω από 20° ή η σπονδυλολίσθηση.

Σχετικές ενδείξεις μπορεί να είναι η μεγάλη στένωση ή η μεγάλη δισκική

νόσος και αυτό έχει να κάνει περισσότερο με το επίπεδο της

δραστηριότητας ενός ασθενούς, καθώς και την ύπαρξη ή όχι σημαντικής

οσφυαλγίας. Κατά την διάρκεια του χειρουργείου της σπονδυλοδεσίας,

μετά την αποσυμπίεση του καναλιού, τοποθετούνται τα υλικά

σπονδυλοδεσίας που είναι βίδες και ράβδοι, οι οποίες ενώνουν τους

σπονδύλους που πρόκειται να σπονδυλοδεθούν. Στην συνέχεια,

χρησιμοποιείται οστικό μόσχευμα το οποίο κάνει μόνιμη την σπονδυλοδεσία

Οι περισσότεροι ασθενείς σηκώνονται από το κρεβάτι την επομένη του

χειρουργείου. Η δραστηριότητα αυξάνεται σταδιακά και μετά από 3-4 μέρες

(ανάλογα με τα εμπλεκόμενα επίπεδα ) ο ασθενής μπορεί να επανέλθει

σπίτι του, ο πόνος του χειρουργικού τραύματος αντιμετωπίζεται με κοινά παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη.

Στο σπίτι καλό είναι κανείς να συνεχίζει την ανάπαυση μέχρι να συνέλθει ο οργανισμός από το stress του χειρουργείου. Υπολογίζεται ότι το τελευταίο, καθώς και ο χειρουργικός πόνος, περιορίζονται μετά από 1-2 βδομάδες σε επίπεδο που δεν χρειάζονται παυσίπονα. Ο τρόπος με τον οποίο αυξάνεται η δραστηριότητα κατά κανόνα καθορίζεται από την έκταση του χειρουργείου, την προηγούμενη δραστηριότητα του ασθενούς και τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης. Έτσι, η επιστροφή στην εργασία ή την οδήγηση υπολογίζεται γύρω στις 2 με 4 βδομάδες, η επιστροφή στις δραστηριότητες, στην ελαφρά γυμναστική όπως το περπάτημα υπολογίζεται γύρω στον 1,5 με 3 μήνες, και όσον αφορά τα σπορ σωματικής επαφής (μπάσκετ), από 3 με 6 μήνες μετά το χειρουργείο.